Dit is de bijdrage van Hogeland Lokaal Centraal bij de behandeling van de begroting voor 2025 in de raadsvergadering op 6 november 2024 van de Gemeente Het Hogeland:
Voorzitter,
Tijdens de beschouwingen van de kadernota begonnen wij met “De basis op orde”, “Het kon minder”.
Na het doornemen van de begroting 2025 en het meerjarig perspectief voegen wij er graag een zin aan toe.. “Het wordt minder” ?
Voorzitter, wij lezen dat u het ravijn jaar 2026 nog steeds als een slagboom blijft ervaren ondanks dat onze vermogenspositie een ratio van 2,66 heeft.
Tijdens de heisessie met de raad afgelopen najaar heeft dhr. Douwe Jan Elzinga ons toch een beetje verklapt dat het allemaal niet zo’n vaart zal lopen? In herinnering; er komt een participiele oplossing en daarbij gaf hij aan , zo rond de 30%. Dus eerst € 3 miljard korting ,een gesloten slagboom.Naar € 2 miljard ,slagboom half open. Wellicht aansluitend nog eens 30% minder korting, slagboom voldoende open om er onder door te kunnen!
U spreekt al over bezuinigingen en wilt dit graag met de raad bespreken ergens in februari 2025.. Wij denken graag met u mee en praten liever niet over bezuinigingen,liever waar kunnen we onnodige kosten besparen.We willen blijven investeren in een stevig fundament, de basis op orde.
Geen bezuiniging op groenonderhoud.
Geen bezuiniging op goed personeel, wel snijden in hoge kosten van tijdelijke inhuur en wat ons betreft in dienst nemen , is duurzamer voor ons Hogeland.
Waar blijven de medewerkers om onze woningbouwplannen te versnellen of vlot te trekken?
Als voorbeeld noemen we het voormalig PWS- terrein in Winsum,zou je ook een knarrenhof op kwijt kunnen toch?
Wat te denken van de bedrijventerreinen? Uithuizermeeden doet een jaar niet mee?
We hebben ruimte zat, de op 1 na grootste gemeente qua oppervlakte van Nederland immers?
Of is het perspectief van mijn kinderen tot hun 30e levensjaar bij die ouwe lui te moeten blijven wonen? Is dit wat u bedoelt met de jeugd heeft de toekomst? Of moet ik aan de kinderen vragen of ze enig idee hebben hoe lang het Boogplein dossier er al ligt voordat er ook maar een paal in de grond gaat.. De in op richting zijnde organisatie te lezen in de Ommelander Courant afgelopen week, Platform Burgerparticipatie, gaat zij ons alleen de weg naar de Raad van State laten zien?
Alles ligt nog stil op het Boogplein en dat kan in onze beleving niet de bedoeling zijn.
Hoe denkt u Pieterburen weer op de kaart te zetten als de zeehondjes verhuist zijn?
Een oplossing rondom het verkeer om en nabij Onderdendam? Hoe staat het ermee?
Hoeveel ruimte heeft u om strategische frisdenkers aan te trekken om visiedocumenten te produceren desnoods tot het jaar 2050? Hoe zien wij deze gemeente in het jaar 2050?
Waar blijven de beleidsvoorstellen om de dorpsvisies uit te werken?
Hoe staat het met het voormalige gemeentehuis in Bedum? Inmiddels groen uitgeslagen… Nagenoeg 3 jaar geleden konden we het verkopen voor € 750.000,-. Staat voor € 200.000,- per jaar in onze exploitatie begroting. 3×2 ton = € 600.000,- en staat te vergroenen, maar dan anders als we bedoelden..
Hoe denkt u eigenlijk over de invulling van de extra miljoenen van het masterplan Bedum en Uithuizen? Wanneer kunnen wij uw visie en invulling hierover tegemoet zien?
Wat ons betreft mag dit lijstje wel worden aangevuld.. Hoe kijkt u aan tegen uitbreiding Defensie-terrein? Hoe ziet u eigenlijk die verdeling van de isolatiesubsidie? De ene helft 50% en de andere helft 100%, het ging toch om de duurzaamheid en de schonere wereld en tegelijkertijd de Groningers een stap verder brengen? Of gaat het toch om de eurootjes?
Er staan in onze provincie inmiddels 1500 bedrijven op een wachtlijst voor een uitbreiding stroomnetwerk of nieuwe aansluitingen. Hoezo wij gaan verduurzamen? Regeren is vooruitzien toch? Wij horen steeds vaker argumenten waarom het niet lukt ipv. dat we horen hoe de oplossing eruit komt te zien. Ik heb er eentje: Hij die wil zoekt een oplossing,hij die niet wil zoekt een argument.
Wat ons betreft uitbreiden defensieterrein en de 50% subsidie van een deel van onze inwoners aanvullen naar 100% , rekening defensie. Een brief van het Visserijmuseum Zoutkamp afgelopen week, benodigd € 1 miljoen . Wat ons betreft rekening defensie.
Dat zou een goede start kunnen zijn van de gesprekken over een evt. uitbreiding van een defensieterrein i.c.m. onze Eemshaven.
Voorzitter , wij zien hier een veel breder perspectief ,ook voor onze inwoners en ons grondgebied.
Denkt u ook even om de aanstaande 6000 mensen die er komen te werken over een aantal jaren? Zullen ongetwijfeld vele arbeidsmigranten zijn, waar gaan wij die huisvesten? Heeft u al plannen? Heeft u ook al visies over hoe wij de 2000 hardwerkende mensen die er blijven werken gaan huisvesten? Hoe gaan de stromen woon-werkverkeer lopen over een Eemshavenweg of op de weg richting Appingedam?
Stroomopwekking van zee, hoe geweldig is het dat dit alles aanlandt in onze Eemshaven!
Nog een voorbeeld, neem de specialistische jeugdzorg. Waarom organiseren wij dit nog steeds zelf? Is het niet beter om een functioneel bestuur deze zorg uit te laten voeren dan een gemeente? Ik kijk hier eens in het rond in deze raadszaal, hoeveel raadsleden weten nou iets van specialistische jeugdzorg? Hooguit 2 voorzitter en daar stopt het echt maar we gaan er wel over…! Regel dit provinciaal, geef de opdracht gewoon terug, wij kunnen dit helemaal niet. Ja tekenen bij het kruisje , echt niet meer dan dat en dan overkomt het ons dus. Geen regie,geen sturing, wel tekenen en de rekening betalen. Onze positie als raad verzwakt alleen maar…laten wij ons bezighouden met taakstellingen en taakverdelingen en de discussie over taken houden. Hoe autonoom zijn we eigenlijk nog? We voeren bijna 90% uit in medebewind sfeer en dus eigenlijk maar 10% waar we zelf over gaan..
Mijn fractie zou het prettig vinden dat uw college in het vervolg met desnoods een top 10 lijstje komt naar de raad waarin staat wat u van plan bent te gaan doen het aankomende jaar of jaren. Een lijstje over welke taken we zelf nog kunnen doen of hebben in volgorde van belangrijkheid. Een taakoverzicht en een overzicht waar nog ruimte zit. Afspraken maken over wanneer we samen momenten creëren van verantwoording, een regeling dat we borgen dat het goed gaat. Is de informatiehuishouding op orde? Houden het college en de ambtenaren zich aan de afspraak? Het college komt desnoods in mei met een groslijst naar de raad over aankomende onderwerpen, een politieke jaaragenda met selectie en ordening aan te reiken aan de raad.
Als u denkt grote bedragen uit te geven ,te willen investeren, zult u toch echt conform de afspraak met separate voorstellen naar de raad moeten komen en niet zoals nu in een begroting een plan opnemen voor Baflo en na goedkeuring los te gaan.
Maandag avond zijn wij naar het dorpshuis geweest om de plannen in te zien. Het was fijn een hoge opkomst waar te nemen, het leeft in Baflo. Het is ook de hoogste tijd dat er iets gebeurd. Het heeft ons enorm verbaasd dat zeer betrokken inwoners van Baflo d.m.v. memo’s hun input nog konden geven… Wat gaat er gebeuren met hun waardevolle bijdrage?
De haven is op papier en schetsen wel meegenomen, eindelijk een fatsoenlijke steiger langs de kade,hoognodig en zelfs representatief voor de recreatie-vaart. Wat schetst onze verbazing? De haven is niet meegenomen in de begroting? Waarom niet in een keer een ingreep? Wat ons betreft ineens meenemen en op geld zetten,investeren in Baflo. Kunnen wij nog een separaat raadsvoorstel verwachten?
Het is overigens niet alleen maar kommer en kwel wat ons betreft voorzitter. De grondlegger of aanjager van de eerste schetsen van de reconstructie zijn gewoon gemaakt door Yort. Yort Wortelboer is aanwezig bij deze vergadering en ik hoorde van je moeder ook nog vrijwilliger in je dorp, jeugdsoos Eagle, Graspop ,welkom Yort maar bovenal reuze bedankt voor je inzet.
Ook missen wij in deze begroting het nieuwe gemeentehuis. Wij zijn tegen de bouw van een nieuw gemeentehuis op een nieuwe locatie. We weten inmiddels wel dat het niet gaat komen voor de in de begroting opgenomen huidige jaarlasten. Ook niet als we het benodigde krediet van de verduurzamings-investering van huidige panden daarbij optellen.. Of denkt u nog steeds dat dit binnen het afgesproken kader uitgevoerd kan worden?
Waarom niet alvast een winstwaarschuwing? Ik zal het woord ravijn jaar bewust niet noemen omdat u dat zelf met enige regelmaat al doet..
Wel zijn we content met onze rekenkamer die voornemens is de vastgoedportefeuille grondig door te spitten. Wij hebben namelijk nu al de overtuiging dat er enkele verbeterpunten zullen worden aangedragen. We gaan zelfs uit van nieuwe inzichten.
Ik moet afronden voorzitter,
80 jaar vrijheid te vieren volgend jaar . € 50.000,- incidentele subsidie in 2025. Dit is toch niet fatsoenlijk te organiseren voor instellingen en verenigingen? Wij denken meer aan een vast basisbedrag per dorp en een bedrag per inwoner. Een verdubbeling van dit incidentele budget is wat ons betreft passender. Graag uw reactie en een reactie van de overige fracties.
1 punt dan nog;
Mijn fractie voelt wederom de verplichting waardering uit te spreken aan het einde van de eerste termijn van de begroting 2025.
College, medewerkers , Griffie uiteraard, onze bode’s dank!